Udział Polski w handlu międzynarodowym mlekiem i jego przetworami w latach 2003-2014

Autor: Anna Kowalska
Data: 29-06-2016, 10:00

Więcej zdjęć »

Celem artykułu jest przedstawienie zmian, jakie zaszły w eksporcie oraz imporcie mleka i jego przetworów po 2004 roku. Analizie poddano dane statystyczne GUS i Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z okresu 2003-2014. Aby zobrazować zmiany w eksporcie i imporcie produktów mlecznych, wyliczono dynamikę zmian w badanym okresie, określono strukturę ilościową i wartościową polskiego importu i eksportu tych produktów w latach 2003 i 2013.

Streszczenie

W opracowaniu wykorzystano również analizę grupowania cech i obiektów. Handel międzynarodowy polskimi artykułami mlecznymi zyskał na znaczeniu dzięki przystąpieniu naszego kraju do Unii Europejskiej. Polska jest przede wszystkim eksporterem produktów nieprzetworzonych lub przetworzonych w niewielkim stopniu (mleka płynnego i śmietany, serwatki czy mleka w proszku). Z tzw. galanterii mlecznej Polska eksportuje przede wszystkim sery i twarogi, nie jest natomiast znanym eksporterem lodów czy jogurtów i napojów fermentowanych. Od 2004 r. głównym importerem artykułów mlecznych z Polski są pozostałe kraje Unii Europejskiej. W 2013 r. Polska wyeksportowała do tych krajów ponad 70,1% wszystkich eksportowanych produktów mleczarskich, podczas gdy w 2003 r. było to tylko 37%. Przyczyną tak dużego wzrostu eksportu do krajów unijnych było w dużej mierze zniesienie ceł, atrakcyjne ceny polskich produktów oraz ich wysoka jakość. Wpływ na handel produktami mlecznymi, podobnie jak i innymi produktami, ma również kurs walut. Polska eksportuje swoje towary, chociaż znacznie mniej niż przed przystąpieniem do Unii Europejskiej, również do Wspólnoty Niepodległych Państw i Europy Środkowo-Wschodniej oraz pozostałych krajów rozwiniętych. Saldo obrotów artykułami mlecznymi ogółem oraz w podziale na produkty przetworzone i nieprzetworzone w analizowanym okresie było dodatnie.

1. Wstęp

Akcesja Polski do Unii Europejskiej stworzyła szansę na rozwój rynku mleka dzięki zwiększeniu dostępności naszych produktów na rynkach krajów Unii, a jednocześnie zobligowała polskich producentów do dostosowania produkcji do standardów obowiązujących w tych krajach. Polska zajmuje piąte miejsce w Unii Europejskiej pod względem pogłowia krów ogółem, zaraz po Francji, Niemczech, Wielkiej Brytanii i Hiszpanii. Natomiast pod względem pogłowia krów mlecznych oraz ilości produkowanego mleka wyprzedzają nas tylko Niemcy i Francja [Urban 2011].

Po 2004 r., kiedy to Polska przystąpiła do UE, sukcesywnie rosły zarówno obroty towarami rolno-spożywczymi, jak i ich udział w całym handlu Polski z zagranicą. Wzrost ten widoczny jest zarówno po stronie eksportu, jak i importu. Udział wartości eksportu produktów rolno-spożywczych w eksporcie ogółem wyniósł w 2013 r. 13,1%, a importu 9,2%, podczas gdy w 2012 r. udział ten kształtował się na poziomie 12,5% i 8,8%. W 2013 r. udział eksportu produktów rolno-spożywczych w całkowitym eksporcie wzrósł w stosunku do 2004 r. o 4,3 pp., a udział importu o 3,0 pp. [ARR 2014].