IERiGŻ: Duże gospodarstwa bardziej przyjazne środowisku

Jak podkreślają autorzy raportu "Systemy i skala produkcji a obciążenia środowiskowo-klimatyczne" to właśnie gospodarstwa o większej powierzchni i skali produkcji, mające możliwości stosowania różnych nowoczesnych rozwiązań, mogą mniej przyczyniać się do zanieczyszczania środowiska niż gospodarstw mniejsze.

Według badań, w małych gospodarstwach w strukturze zasiewów dominują zboża - nawet w 76 proc., co o 10 proc. przekracza dopuszczalny udział ze względów agrotechnicznych. Odnotowano również niski udział roślin motylkowatych i przemysłowych oraz niski udział gleb wapnowanych - tylko 10 proc. gospodarstw tej grupy stosowało wapnowanie, natomiast w pozostałych grupach - nawet do 30 proc. Jak się również okazuje, aż 50 proc. małych gospodarstw rolnych nie stosuje nawożenia nawozami naturalnymi (obornikiem), co przyczynia się do degradacji gleby.

Według raportu, emisja gazów z rolnictwa stanowi obecnie około 8 proc. łącznej emisji gazów cieplarnianych w Polsce. Jej głównymi źródłami są: gleby rolne oraz fermentacja jelitowa zwierząt gospodarskich, odpowiadają one obecnie za niemal 81 proc. emisji gazów cieplarnianych ogółem z tego sektora.

43,7 proc. emisji gazów cieplarnianych z polskiego rolnictwa pochodziła w 2018 r. z gleby (tlenek azotu - N2O). Największy udział miała w niej emisja bezpośrednia ze stosowanych mineralnych nawozów zawierających azot (ok. 36 proc.) i uprawy gleb organicznych (22,5 proc.). Natomiast w następnej kolejności ze stosowania nawozów organicznych oraz rozkładających się resztek roślinnych w glebie (po ok. 10 proc.).

Jak podkreślają autorzy raportu, krajowe rolnictwo nie tylko odczuwa skutki postępujących zmian klimatu - suszy, nawałnic czy pożarów, ale również przyczynia się do ich powstawania poprzez emisję gazów cieplarnianych. Dlatego też jednym z podstawowych wyzwań, stojącym przed producentami rolnymi, jest pogodzenie dalszego rozwoju ich przedsiębiorstw z dbałością o ochronę klimatu.

"Aby ograniczyć zużycie wody i emisji gazów cieplarnianych w rolnictwie, głównie metanu i podtlenku azotu, należy wspierać integrowany oraz ekologiczny system produkcji rolniczej oraz uproszczone systemy uprawy roli, łącznie z siewem bezpośrednim. W produkcji zwierzęcej natomiast powinniśmy promować ściółkowe systemy utrzymania zwierząt, a także stosowanie prawidłowych metod składowania nawozów naturalnych" skomentował współautor raportu, prof. Wojciech Ziętara.